AIPU HIZTEGIA

Hamaika olerki irakurtzen ditugu metrika eta bertso lege oro zehatz betetzen dituztenak, ondo landuak, orraztuak, koipetuak ere bai esku artean hainbeste erabiltzez, baina bide batez txepelak, ahulak, giharrik eta berotasunik gabeak. Zeren? Ez baitute olerki on izateko behar-beharrezkoa den bulko joritasuna, sentipena, nortasuna, irudimena…
Jon Etxaide. Amasei seme Euskalerriko, 1958

Buruari neke gogorrik eman gabe, loari bere orduak emanda, eta zigor zaurigarriaren beldurrik ez nuela, jolasez bezela, irten nuen nere asmoarekin, Virgilioren hitzneurtu eta apainduetan gozatzen nintzala.
Bizenta Mogel. Irakurle euskaldunari, 1804

Sakon antza daukan lelokeriak egitea ez da gauza gaitza. Zeruko hodeiak edo itsasoaren orroak gaitzat hartuz, berehala egingo geunkez ehun ahapaldidun olerkiak. Ezerez antza daukan gaia apainki erabiltzea dozu gaitzena.
Lauaxeta. Arrats bera-ri buruz, 1935

Ai, poeta!
Gogorra izango da zuretzat
Askatasun Eguna.
Xabier Lete. Egunetik egunera orduen gurpillean, 1968

Lizardi nirea da, nire esku biak, nire poesia eta nire herria nireak diren bezala. Gizarteko komunio batean.
Gabriel Aresti. Lizardi, poeta, 1964

Filologoak, eskola-gizonak, linguista, hizkuntzaren aztertzaileak, gramatikoak… Hoek, gizon jakintsu guzti hoek, hizkuntza biziaren eta eskritorearen etsaiak dira. Gure hegalak moztutzen dituzte. haien artazietatik ihes egin behar dugu, honela gure ibilaldia luzeagoa izan dadin.
Gabriel Aresti. Lizardi, poeta, 1964

Askotan iruditzen zait Olerkaria izena txarki jarrita dagoala, eta Okerlaria izan behar lukeela. lasai dabiltza, bai, eta hori da inora ez heltzeko bidea. Proba da, hiruzpalau izen kenduta, gainerako guztiak berdin izango litzakeala ezer ere eskribidu ez balute, Euskal herriari ez baitiote (poetak bezala) adorerik ematen, eta munduko atentziora ezin presenta bailitezke.
Gabriel Aresti. Nire ofizinatik: basarri bertsolariari, 1963

Nik uste diat bertsoarekin hobetzen dela –formak ematen duen hobekuntzan– poesia, hala nola arroltze frijitu pare bat urdaiazpikoarekin hobetzen den. Baina dena, arroltzeak eta urdaiazpikoa, olioaz frijitu behar dituk, ez uraz, ez euskal gaizto baten ur zikinaz.
Gabriel Aresti. Joxe Azurmendiri eginiko gutuna, 1961

Niretzat Englandekoak dira olerkaririk garaienak. Ez dakit hizkuntazk egin dituen poeta, ala poetek egin duten hizkuntza.
Jon Mirande. Andima Ibinagabeitiak egin elkarrizketa, 1953

Elerti gaietan ez da biderik zuzenena norbere zale eta joeratik aterata ibilaraztea.
Xabier Lizardi. Bide berriak?… Bide guztiak?…, 1932

Hitza nirea da. Ez didate eman. Ez nuen inoiz eskatu nahi, eta gure etsaiak beren diruak kontatzen zeundela, deskuido batean lapurtu egin nien. Orain hitza nirea da, eta ez dut ematen ez diru-truk ez ogi-truk, ez musu-truk.
Gabriel Aresti. Agustin Ibarrolaren pinturak inguratutako hitzak, 1966

Poeta eskolatuak kontuan hartzen baditut nire bihotza tristuraz betetzen da, orain artean batepere ez duelako herriarentzat ezer eskribitu.
Gabriel Aresti. Lehengo eta oraingo euskal poesia herritarra, 1964

Bere izen propioaz ukatzen duen herriak, poetaren gradotik alde egiten du, zorakeriaren gradoan sartzeko.
Gabriel Aresti. Poesia eta euskal poesia, 1960

Modua eta moda etsaiak dirade, etsai amorratuak: haien artean ez da sekulan bakerikan egonen, ez da inoiz adiskidantzarik firmatuko.
Gabriel Aresti. Poesia eta euskal poesia, 1960

Nik behintzat ez dut konprenitzen poesian nola pentsa litekeen funtsa eta forma separaturik legokeenik.
Gabriel Aresti. Poesia eta euskal poesia, 1960

Jenteak, ahal badu, jenteak, zentzu egiazkoaren izenean, Golgota mendi batean josiko du poeta gurutze batean.
Gabriel Aresti. Poesia eta euskal poesia, 1960

Poetak ez du poetatza edo poetaren gradoa hartzen jentearen barreak eta arbuioak bentzutzen dituen artean.
Gabriel Aresti. Poesia eta euskal poesia, 1960

Niretzat, poeta da ideien asmatzalea, edo hobeki esanik, sentimentuen asmatzalea. Nondik eta norako mandatua. Zer eta zergatik. Eta batez ere, beste gainerako gauza guztien gainetik, zertarako. Zertako sendi eta zertako pentsa. Zertako maita eta zertako higuin. mandatua, mandatua eta mandatua. Poematika.
Gabriel Aresti. Poesia eta euskal poesia, 1960

Parnasko gobernuan ez da lege justurik, ez beraz mirets poetek ez badute dirurik.
Salvat Monho. Poeten errenkurak apolonen kontra, 1749-1821

Nola diteke, esan zidan behin Kizkitzak, Lizardi bezelako zentzuzko gizona, olerkaria izatea? Horrexegatik bada, esan nion: idurimenaren eta bihotzaren jardunean zentzuz eta aukeraz jokatzen duelako.
Orixe. Lizardiren azken olerkiak, 1933

Euskera, munduko Unamuno guztiek diotena gorabehera, hizkuntza poeta da.
Gabriel Aresti. Poesia eta euskal poesia, 1960

Poesia, funtsarikan gabetanikan, arte-belo estetikoen baratze zoragarri eta axolagabean eroritzen da. Formarikan gabetanikan, filosofia idor eta aspergarri bat bilakatzen da.
Gabriel Aresti. Poesia eta euskal poesia, 1960