BAZKA

Oier Guillan

Ez dira hilabete asko pasa Irlandan egon nintzenetik. Dublinen lagun baten etxean ostatu hartu eta Belfastera ere joan ginen, ezinbestean, turismo politikoa egiteko xedea ezin ukaturik. Sinn Feinen dendan pegatina parea erosi, Bobby Sandsen poesia liburua, Picassoren Guernica jasotzen duen muralaren aurrean argazkia atera, Fidel eta Brigada Internazionalisten parean… Eta etxera gustura. Edo.

Zertan ari naizen nire burges ezkertiar mixeriak aireratzen, galdetuko du baten batek, arrazoi osoz. Zaude, ez baita turismo politikoarena kontraesan bakarra, ez eta xamurrena ere.

Turismo politikoari literatur turismoa gehitu diezaiokezu egun, kasik edonon. Pessoa Lisboan eta Lorca Granadan, “Rayuela”ko ibilbideak Parisen eta “Ulysses”ekoak Dublinen. Eta Samuel Beckett, eta Bernard Shaw, eta W.B. Yeats, eta Oscar Wilde… postalak, posterrak, kale kantoietako estatuak, kale kantoietako izendegiak. Urrun dago Where the streets have no name hura, apika. Haien liburuak irakurtzeko balioko balu bederen!

(gehiago…)

ITSASOA ONTZIAN | Martxoak 14, 2008 | Iruzkin bat »

Guztiok dakigunez, institutu eta eskoletan ez dira libururik onenak sartzen, funtzionalenak baizik. (Felipe Juaristi. Beterriko liburua, 2008ko martxoa)

HIZTEGIA | Martxoak 14, 2008 |

Euskal literaturan idazle asko dago, eta merkatuaren legea jarraituko bagenu, idazle asko sobran legoke. Badago batere saltzen ez duen idazle multzoa eta merkatuaren legearen kontrakoa da hori. Liburuak saltzen ez badira, arazoak sortzen ditu argitaletxeekin eta batez ere norberaren buruarekin. Hiruzpalau urte liburu bat idazten igaro eta gero, oihartzunik gabe pasatzen bada, injustua da. Baina, horrelakoa da bizitza. Momentu batean Saizarbitoriaren literatura marjinala da Euskal Herrian, beste ikuspegi bat dagoelako literaturari buruz. Eta seguru aski gero eta idazle marjinal gehiago egongo da. Neurri batean, Koldo Izagirre ere marjinaltzen ari da. Orain, beste literatura klase bat egiten duten beste idazle batzuk daudelako. Irakurlearen nahiz literaturaren inguruko ikuspegia aldatzen ari dela uste dut nik. Koldo Izagirrek egiten duen literatura serio, landu eta taxuzkoak toki gutxi du egun. Beste kontu bat da horrelako idazleak behar ditugun edo ez. Nik uste dut beharrezkoak direla. Belaunaldi berriek beste belaunaldietan eduki behar dituzte erreferenteak. Niretzat, Aresti hilda dago baina hor daude Atxaga, Saizarbitoria edo Koldo Izagirre. Belaunaldi bateko erreferenteak dira horiek, sortzaileak. Gero beste batzuk etorriko dira, baina belaunaldien erreferentea galtzen badugu tradizioarekin hausten da, eta tradizioarekin hautsi duen literaturak ez du asko aurreratu. (Felipe Juaristi. Beterriko liburua, 2008ko martxoa)

HIZTEGIA | Martxoak 14, 2008 |

Gaztelera txikitako hizkuntza dut, oinarrizkoa, eragiketa matematikoena, errezoarena, guztiz barneraturik dudan zerbait da (…) Nik gozatu nahi nuen testu hori osatzen [La fiesta en la habitación de al lado] eta hein batean plazer horren barruan sartzen zen gazteleraz idaztea (…) Gogoan dut azken aste hauetan Juan Luis Zabalak Joan Mari Torrealdairi egin dion elkarrizketa. Laguna dut Joan Mari eta liburugintzari buruzko elkarrizketa horretan bere iritzia eman zuen. Galdera zen ea zer iruditzen zitzaion argitaletxe batzuek liburuak gazteleraz argitaratzea. Berak gogoan zuen Martin Ugaldek berak esaten zuela bi esku ditugula eta bi horiek erabiltzea oso ona litzatekeela, eta ideia horrekin ados nago. (Mariasun Landa. Nabarra, 2008ko martxoa)

HIZTEGIA | Martxoak 12, 2008 |

Agindu [subentzio] honen helburu nagusia ez da erosketa, ezta liburutegiak euskal liburuz hornitzea ere, euskarazko liburugintzaren sustapena baizik, Euskadiko liburugintza industriak edo sistemak tresna bat izatea merkatuan egon ahal izateko. Agindu hau zaharra da, eta denbora ez da alferrik pasatzen. Eguneratze bat behar du. Baina eguneratzea behar duen bakarra ez da agindu hori. Liburugintza laguntzeko ditugun tresnak berritu behar ditugu, oro har. Sektorearen beharrei erantzuteko, tresna bat baino gehiago behar da. Orain arte agindu hau baino ez dugu izan, eta ez sektorea eta ez Administrazioa ez dira ausartu eskua gehiegi sartzen, eguneratze txiki batzuetatik aparte. (Iñaki Gomez, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sustatzeko zuzendaria. Berria, 2008-03-04)

HIZTEGIA | Martxoak 4, 2008 |

Diru laguntza da, halaxe konbokatuta dagoelako, beste herrialde batzuetan egiten diren erosketa publikoak bezala. Badu, hala ere, laguntzaren formatik urruntzen duen ezaugarri bat: zerbait entregatzen dela. Laguntzaren helburua bikoitza delako gertatzen da hori: batetik, euskarazko liburugintzaren sektoreari babesa ematea; bestetik, liburutegien sare publikoa liburuz hornitzea. (Jorge Gimenez, Euskal Editoreen Elkarteko lehendakaria. Berria, 2008-03-04)

HIZTEGIA | Martxoak 4, 2008 |

Gauza bat da liburutegiak hornitzeko xedez euskarazko produktuen erosketa bat egitea, eta beste bat euskarazko liburugintza laguntzea. Egun, bi helburu horiei liburu erosketaren bidez erantzun nahi zaie, baina ez dira helburu bateragarriak. (Olatz Osa, editorea. Berria, 2008-03-04)

HIZTEGIA | Martxoak 4, 2008 |

Liburu kopuru jakin baten truke jasotzen dugu ordainean dirua, alegia, dirua produktuaren truke. Eusko Jaurlaritzak liburutegietarako mahaiak erosten dituenean, esaten da altzari industria subentzionatzen ari dela? Alde horretatik begiratuta, ez da subentzioa, liburutegiak hornitzeko egindako erosketa baizik. Badu, hala ere, ezaugarri berezi bat: erosketa unibertsala dela; baldintza minimo batzuk betetzen dituzten euskarazko liburu guztiak erosten dira. (Pello Elzaburu, editorea. Berria, 2008-03-04)

HIZTEGIA | Martxoak 4, 2008 |

Inoiz diru laguntza izateko bokazioarekin sortu baldin bazen, diru laguntza zaharkitua da. Normala denik ezin da esan, ez baitut uste beste inongo sektoretan egiten denik produktuen erosketarik erdi prezioan. Erosketa da, eta erosketa pirata samarra. (Mikel Soto, editorea. Berria, 2008-03-04)

HIZTEGIA | Martxoak 4, 2008 |

Euskal liburuak baditu hainbat gabezia eta defizit historiko, eta horiek ez dira osatzen denetarik erosita ere. Jaurlaritzak liburuak laguntzeko gastatzen duena hutsaren hurrengoa da bere aurrekontu osoaren kontestuaren barruan. (Luis Haranburu Altuna, editorea. Berria, 2008-03-04)

HIZTEGIA | Martxoak 4, 2008 |

Euskaraz argitaratzen diren liburu guztiei laguntzen die, diskriminaziorik egin gabe, modu automatikoan. (Iñaki Gomez, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sustatzeko zuzendaria. Berria, 2008-03-04)

HIZTEGIA | Martxoak 4, 2008 |

Diskriminazio handia da burura datozkidan kasu batzuetarako. Burura etortzen zait Xabier Amurizak bere kabuz kaleratu duen liburuaren kasua [Dinosauroak horizontean nobela]. Euskal Herriko liburutegiek ez dute Amurizaren liburua merezi? Edo liburuak ez du merezi liburutegietan egotea? (Mikel Soto, editorea. Berria, 2008-03-04)

HIZTEGIA | Martxoak 4, 2008 |

Euskarazko liburugintzaren industria laguntzeko, produktu zehatzak ardatz hartu ordez, argitaletxe bakoitzak aurkeztu beharko lukeen argitalpen plangintza hartu beharko litzateke kontuan, eta laguntzak horren arabera banatu. (Olatz Osa, editorea. Berria, 2008-03-04)

HIZTEGIA | Martxoak 4, 2008 |

Industria aipatzen denean, epe luze samarrean lanean ari diren enpresa txiki eta ertainei buruz ari gara, negozio plan garatu bat dutenak, negozio bolumen bat dutenak… Horiek dituzten beharrak behar industrialetatik gertuago daude. Ikus-entzunezkoen arloan, adibidez, era horretako enpresei ematen zaizkie batez ere laguntzak. Baina badira neurri horretara iristen ez diren argitaletxeak. Antzerkiaren arloan, hiru tipologia bereizten dira, enpresaren curriculumaren eta sendotasunaren arabera. Bide hori hasi beharra daukagu argitalpengintzan ere, nire ustez. Guztien beharrak ezberdinak dira, eta ezin dira denen beharrak bete agindu bakar batekin. (Iñaki Gomez, Eusko Jaurlaritzako Kultura Sustatzeko zuzendaria. Berria, 2008-03-04)

HIZTEGIA | Martxoak 4, 2008 |

Jaurlaritzako Kultura Sailarekin eta Euskadiko Editoreen Gremioarekin batera mailegu publikorako bide bat aztertzen ari gara, gure sektoreari begira, finantza arloko laguntzen sistema bat: mailegurik behar izanez gero zer laguntza eman dezakeen Jaurlaritzak eta abar… Mota horretako laguntzak nola eman erabakitzen denean, kontuan hartu beharko da oso argitaletxe mota desberdinak daudela; batzuen beharrak ildo batetik joango direla eta beste batzuenak beste batzuetatik. (Jorge Gimenez, Euskal Editoreen Elkarteko lehendakaria. Berria, 2008-03-04)

HIZTEGIA | Martxoak 4, 2008 |