BAZKA

Literatura itzulia, munduan, egun, monopolioen esku dago. Literatura hizkuntzatik hizkuntzara itzultzen da argitaletxe handien interesen arabera. Horregatik gure estrategiak aramuarena izan behar du, hau da, besteekin lan egitearen aldeko estrategia egin behar dugu. (…) Argitaletxeek itunak egiten dituzte. Egile eskubideak hainbat hizkuntzatarako erosten dituzte, eta horiexek izaten dira itzultzen diren liburuak. Guk bestelako bidea egin behar dugu. (Edorta Jimenez. Berria, 2007-05-30)

HIZTEGIA | Maiatzak 30, 2007 |

Duela gutxi Utikan Euskadi sariak manifestua dela-eta, batek esan zuen sinatzaileen artean gehienak ezker abertzalekoak ginela. Aizu!, literatura aztertzeko inportantea da nor zein alderditakoa den esatea? Hala bada, aipa dezagun beti. Zeren idazle batzuekin bakarrik egiten dute hori. (Edorta Jimenez. Berria, 2007-05-30)

HIZTEGIA | Maiatzak 30, 2007 |

Euskadi literatur sariak direla eta, hauts dezente harrotu da azkenaldi honetan. Ez da harritzekoa ikusirik zer gertatu den azken emanaldietan, nortzuri eman zaien, zeintzuk geratu diren baztertuta, zein liburu ez diren hautatuak ere izan… Gauza asko esan dira azken hilabeteotan eta ni batzuekin konforme egon naiz eta beste batzuekin ez. Ez daukat orain gogorik saltsa horretan berriz sartzeko, baina bai bizpahiru gauzatxo hemen aipatzeko. Lehenik, nik uste dut Euskadi sari literarioak existitu behar duela, baina modu duin, itxuroso eta ondo egindako batean, eta ez orain arte bezala. Gauza asko daude aldatzeko eta ondo egiten hasteko. Bat, taxuzko epaimahai bat osatzea, formazio literario sendoa, sakon landua eta urtetan erakutsitakoa izango duena. Asko horrelakoak izan dira, dudarik ez, baina beste asko eta asko ez, eta hori egiaztatzeko epai-mahaikoen zerrendak hartu besterik ez dago. Bi (eta seguru asko arazo horrekin lotuta), denok dakigu (epaimahaiko izatea onartu duten askorekin hitz egin ondoren) nolakoak izan diren sariduna erabakitzeko aurretik egindako bilerak, zer nolako kaosa eta anabasa izan den askotan, noraino iritsi den irizpide literario falta, nola aukeratu diren liburuak eta zenbat irakurri diren horietatik, nola baztertu diren beste batzuk… (Joxemari Iturralde. Literatur Sariak direla eta. Gara, 2007-05-26)
        

HIZTEGIA | Maiatzak 26, 2007 |

Klixearen aurkako gerra izan behar lukeela literaturak, sinistuta dago, eta horretan saiatu behar duela kritikak, baldin eta irizpiderik izan nahi badu merkatuaren tiraniatik aparte liburuak “epaitzeko”. Baina non daude mugak, esaterako, irakurleak behar dituen erreferentzien eta klixeari bizkarra ematearen artean? Eta, bestalde, badu zilegitasunik klixez jositako diskurtso kritikoak liburu jakin bati topikoak erabiltzea egozteko? Horixe atera du agian garbi xamar. Klixeari bataila egin nahi dion kritika kritikaren klixeak astintzetik has litekeela, adibidez. (Ibon Egaña, kritikaria. Klixearen kontra (baina pixka bat alde). Volgako Batelariak, 2007-05-13)

HIZTEGIA | Maiatzak 14, 2007 |

Joseba Tapia

Badirudi azken bolada honetan idazleok kezkatuta zaudetela CEDRO bezalako erakundeez, egunkarietan irakurri izan dut horrelakorik eta Bazkan bertan ere jasoa daukazue gogoeta-gai bezala, Hiztegia atalean. Horregatik, idazlea ez banaiz ere antzeko pentsamendutan nabilenez, barruan dabilkidana botatzea pentsatu dut. Ez dakit gogoetarako balioko dizuen, baina kantariok gutxitan azaltzen ditugu geure laneko kontuak eta, besterik ez bada, egoera baten erakusgarri izan liteke.

(gehiago…)

ITSASOA ONTZIAN | Maiatzak 9, 2007 | Iruzkin bat »

Eusko Jaurlaritza, unibertsitatearen aparatua eta goitik beherako mugimendu guztiak kanonaren aldekoak dira, eta horiei behetik gora erantzuteko ez dago aukera handirik. (Joseba Gabilondo, idazlea eta AEBetako Michigan State Unibertsitateko irakaslea. Berria, 2007-05-09)

HIZTEGIA | Maiatzak 9, 2007 |

Kritikariak gara kanonari fede handiena diogunak. Euskal literaturaren historia guztiak kanonetik kanonera idatzi dira, kanona bera zalantzan jarri gabe. (Joseba Gabilondo, idazlea eta AEBetako Michigan State Unibertsitateko irakaslea. Berria, 2007-05-09)

HIZTEGIA | Maiatzak 9, 2007 |

Eta azkenik irits gaitezen oraintsu sortu den azken diferentzien polemikara, hau ere Jon Alonsok hasia. Euskadi Sariekin du zerikusia, eta autore honek Argian atera zuen artikulu bat zela medio, 29 idazlek, gehienak “ezker abertzale” izenpean batera ditzakegunak, manifestu bat plazaratu dute “Utikan Euskadi Sariak”, non diferentzia berri bat, hau kulturala eta politikoa zentzurik tradizionalean, aldarrikatu duten, literatur ofiziala eta ona hari kontrajarriz. [...] Eta hain zuzen, alternatibatzat “literatur kalitatezkoa” proposatzen dute: “Jardun intelektual libre eta kritiko, kultura anitz, garatu eta agintearekiko autonomo baten alde gaude”. Ikusten duzuen bezala, denak kategoria modernoak ditugu: “intelektual” “kritiko” “autonomo”. Kultura aniztasuna hemen ez da multikulturalismo bezala ulertu behar baizik eta tolerantziaren kontzeptu liberal zaharragoaren arabera. Literaturaren historia erakusten dugunok badakigu, kalitatea XIX. mendearen bigarren erdialdean burgesiak desplegatzen duen kontzeptu kulturala dela langileriak kulturan egiten dituen aurrerakadak neutralizatzeko eta, estiloaren kontzeptuarekin batera, arte burguesa, eta zehazkiago modernista, defendatzeko balio duela azken batean. (Joseba Gabilondo, idazlea eta AEBetako Michigan State Unibertsitateko irakaslea. Globalizazioak eta kulturaniztasunaren fantasma: erresentimentuaren euskal kultura traumatiko eta polemiko hegemonikoaz Donostiako KMn emandako hitzaldiko pasartea, 2007-05-03 )

HIZTEGIA | Maiatzak 4, 2007 |

Euskadi Sariak ez dira kanon moderno baten arabera eta kanon hori legitimatzen duten instituzio eta profesionalen arabera eman behar. Merkataria soilik ez den gozamenaren ulerkera berri batetik eman behar ditugu. Eta hasteko, proposamen oso zehatz bat daukat. Sari hauek era korporatibista batean eman: alegia euskal idazle guztiei botua eman Euskadi sariak erabakitzeko, Oscar-etan egun egiten den antzeratsu, baina sari berriekin. Zergatik ez emakumezko idazle onenari saria, adibidez? (Joseba Gabilondo, idazlea eta AEBetako Michigan State Unibertsitateko irakaslea. Globalizazioak eta kulturaniztasunaren fantasma: erresentimentuaren euskal kultura traumatiko eta polemiko hegemonikoaz Donostiako KMn emandako hitzaldiko pasartea, 2007-05-03)

HIZTEGIA | Maiatzak 4, 2007 |

Poesiaren ideia erromantiko hori dela-eta, uste dut badagoela poesia intimista edo sentimentala dei geniezaiokeen horretarako joera nagusi bat. Eta askotan galdetzen diot neure buruari ea poeta gazteok nekerik hartu ote dugun tradizio literarioa kontuan hartzeko, ez ote dugun idazten jarraitzen nerabeak ginen garaietan bezala. Ezin gara bizitza guztian ibili Urruzuno lehiaketarako poemak egiten. (Beñat Sarasola. Deia, 2007-05-04)

HIZTEGIA | Maiatzak 4, 2007 |

Xabi Borda

Nik, ikasle malapartatuak, mila eta bat azterketa egingo nituen dagoeneko. Hala ere, ezin ohitu, ezin joan etsaminatzera ogia erostera irteten naizen xalotasun berarekin. Nola ba!

Beti pentsatu izan dut, rockeroen taularatzearekin konparatu daitekeela azterketa egitera sartu aurreko unea. Baina, jakina, grazia gutxiagorekin. Musikari lagunek kontatzen didatenean kamerinoan azken momentuan barruak irakiten izaten dituztela, azterketa gelaren kanpoan zain nola egoten naizen akordatzen naiz: gutxi gorabehera behi bat hiltegiko ate aurrean bezala.

(gehiago…)

ITSASOA ONTZIAN | Maiatzak 4, 2007 | Iruzkin bat »

Ene ustez, eta ona edo txarra bezalako kalifikatiboak kenduko ditut, inportantea da herri baten literatura dinamikoa izatea: jendeak idaztea, liburuak publikatzea, Euskadi Sariekin izan dena bezalako polemikak egotea… Horiek denak ongi dira, bizirik dagoen seinale. (Aurelia Arkotxa. Noticias de Gipuzkoa, 2007-05-02)

HIZTEGIA | Maiatzak 2, 2007 |